Studencki wyjazd zabytkoznawczy do Rzymu

W dniach 5-8.04.2024 z inicjatywy studentów historii sztuki oraz słuchaczy Podyplomowego Studium Historii Sztuki przy Instytucie Historii Sztuki UG kilkuosobowa grupa pod przewodnictwem dr Jacka Bielaka udała się do Rzymu. Przygotowania merytoryczne do wyjazdu trwały od stycznia, a to głównie z powodu szeroko zakrojonej problematyki.

Głównym celem wyjazdu była czasowa wystawa monograficzna Fidiasza, zatytułowana „Fidia” odbywająca się w rzymskiej Villa Cafarelli w dniach 24.11.2023-05.05.2024. Zgromadzono pochodzące z wielu muzeów fragmenty i kopie dzieł tego twórcy, ukazując także historię dokumentowania, rozpoznawania i dzieje prób rekonstrukcji jego twórczości. Zilustrowano w ten sposób wysiłki badawcze - od wczesnonowożytnych zainteresowań Partenonem ze strony humanistów i podróżników, takich jak Cyriak z Ankony, aż po XIX i XX wieczne prace archeologów – dociekające istoty Fidiaszowego warsztatu. Na wystawie można było zobaczyć zachowane kopie rzymskie czy słynną rekonstrukcję posągu Atena Lemnia autorstwa Adolfa Furtwänglera, które aż do dziś ukształtowały recepcję Fidiasza. 

Wystawa zasługuje na uwagę, choćby z powodu umiejętnego wyważenia między nielicznymi rzymskimi kopiami oryginalnych dzieł artysty a użyciem multimediów i modeli w celach wizualizacji. Opisy starożytnych opisów posągów Zeusa Olimpijskiego czy Ateny na Akropolu zestawiono z hipotetyczną rekonstrukcją, opartą o najnowsze wyniki badań. Z pewnością sama wystawa i towarzyszący jej katalog z naukowym opracowaniem problematyki recepcji rzeźby greckiej są interesującym punktem wyjścia w toczącej się dyskusji o wystawiennictwie w epoce cyfrowej, wystawach imersyjnych - czy szerzej – o sensie rekonstrukcji i użyciu nowych technologii w nauce i muzealnictwie.

Istotnym punktem wyjazdu było zwiedzanie otwartego zaledwie w styczniu 2024 nowego muzeum przechowującego oryginalne marmurowe tablice z fragmentami słynnego planu Formae Urbis Romae odkrytego w XVI wieku i zachowanego dzięki kolekcji rodu Farnese, a potem przez długi czas niemal zapomnianego. Muzeum zestawia najwybitniejsze zachowane osiągnięcie kartografii rzymskiej z planem Rzymu, który równie precyzyjnie wykonał Giambatista Nolli w 1784r. Tym właśnie kluczem - rekonstrukcji urbanistyki miasta – nasza studencka grupa podążała po Wiecznym Mieście w następnych dniach, zatrzymując się w różnych miejscach, placach i ulicach w celu wysłuchania wcześniej przygotowanych referatów o nowożytnych zmianach w urbanistyce Rzymu.

Po zwiedzeniu wystawy, studenci udali się bezpośrednio do Muzeów Kapitolińskich, a w kolejnych dniach odwiedzili także m.in. willę Farnesinę, Muzeum Zamek św. Anioła, kompleks przy Mauzoleum Augusta oraz Termy Dioklecjana.

Punktem spajającym tematyki wyjazdu była starożytność, a po wyjeździe zaplanowanych jest kilka spotkań podsumowujących omawianą problematykę. Chętnych już dziś zapraszamy do uczestnictwa.